Wiele z was widziało pewnie piękne reklamy ze sloganem “Malaysia truly Asia” które zachęcać mają do wizyty w tym tropikalnym kraju. Reklamy muszę przyznać są piękne, za każdym razem zaskakują egzotyką, dzikością przyrody, ferią kolorów roślin i zwierząt. Mój pierwszy kontakt z prawdziwą Malezją był trochę jak policzek w twarz. Ale to była zachodnia Malezja, wschodnia, która znajduje się na Borneo właśnie, to zupełnie inna historia.
Malezja to państwo federacyjne, składające się ze stanów mniej lub bardziej niepodległych oraz mniej lub bardziej demokratycznych. Swój obecny kształt przyjęła po II wojnie światowej, gdy Brytyjczycy wycofywali się ze swoich dawnych kolonii. Prawda jest taka, że obecny kształt Malezji nie ma zbyt wiele sensu, są to dwa oddalone od siebie o tysiąc kilometrów kawałki lądu, które poza oceanem dzieli też skład etniczny, inna kultura i historia. Stąd tez biorą się dążenia niepodległościowe wschodniej Malezji, szczególnie dwóch regionów Sarawak i Sabah.
Kolonialna historia
Samo Borneo jest trzecią największą wyspą na świecie, którą obecnie dzielą między sobą Malezja, Indonezja i Brunei. Główne dwa miasta na Malezyjskiego Borneo to Kuching i Kota Kinabalu. Największą atrakcją pierwszego, są siedliska wielu unikalnych gatunków małp. Drugiego natomiast, najwyższy szczyt Azji Południowo-Wschodniej, góra Kinabalu która wznosi się na wysokość 4095 metrów nad poziomem morza.
Przed wybuchem drugiej wojny światowej, Borneo podzielone było na dwie kolonie, Brytyjską i Holenderską. Stąd też zupełnie dwie odmienne historie. Gdy skończyła się wojna, Brytyjska część weszła w skład Malezji. Stało się to w wyniku ‘handlu’ którego dokonała Wielka Brytania aby scalić Malezję i Singapur. Malezja jest krajem w większości muzułmańskim z większością etniczną Malajów. W Singapurze natomiast dominujący są Chińczycy i taoizm oraz buddyzm. Malezja początkowo nie chciała połączenia z Singapurem, w związku z obawami o utratę ‘muzułmańskiego’ charakteru kraju. Wielka Brytania zaproponowała wiec włączenie również swoich wschodnich terytoriów. Na Bornego bowiem, ludność podzielona jest mniej więcej pół na pół, z lekką przewagą muzułmanów.
Wszystkie strony przystały wiec na taki układ. Singapur przetrwał w tej unii przez dwa lata po czym został wyrzucony z kraju większością głosów (jest to jeden z nielicznych krajów który o niepodległość nie musiał walczyć, otrzymał ja w prezencie, więcej opisałem w poście święto niepodległości bez przemocy). Wschodnia i Zachodnia Malezja pozostały natomiast razem.
Unikalne siedliska człekokształtnych
Wschodnia Malezja jest w dalszym ciągu w większości dzika i niepoznana. Na Bornego znajdują się drugie najstarsze lasy deszczowe na świecie, których wiek szacuje się na 160 milionów lat. Tyle lat właśnie nieprzerwanie rosną tu lasy bez żadnej ingerencji i działalności człowieka. Tutaj również, w równikowych lasach deszczowych regionu Sarawak, znajduje się jedyne siedlisko Nosacza Sundajskiego, czyli małpy która stała się ostatnio symbolem Typowego Janusza. Jeżeli zastanawialiście się nad tym czym jest małpa Janusz, gatunek to Nosacz Sundajski właśnie (przez niektórych błędnie określany jako Nosacz Malezyjski, małpa ta nie ma innego siedliska niż Borneo). Wschodnia Malezja to również ta, pod którą znajdują się pokłady ropy naftowej, coś co zapewnia całemu krajowi jako takie bogactwo. Zachodnia Malezja nigdy na niepodległość więc się nie zgodzi, dopóki ropa naftowa będzie istotnym przedmiotem handlu zagranicznego.
Niestety lasy deszczowe Borneo również są coraz bardziej ‘ludzkie’. Na niespotykaną skalę następuje tu wyręb lasów na potrzeby przemysłu drzewnego. Odzyskana w ten sposób ziemia nigdy nie wraca na łono natury. Zajmowana jest przez plantacje palm które produkują olej palmowy. Jest to najtańszy obecnie olej wykorzystywany przy produkcji żywności. Ma również specyficzne właściwości dzięki którym nie pali się przy smażeniu w wysokich temperaturach. Jest więc bardzo pożądany przez przemysł spożywczy.
Skąd wzięły się memy z Typowym Januszem
Popularne ostatnio jest w Polsce opisywanie zachowań jakie przejawiają Grażyna i Janusz, bądź w młodszym pokoleniu Sebix i Karyna przez memy z małpą z Borneo właśnie. Małpa ta nazywa się Nosaczem Sundajskim (po angielsku Proboscis monkey) i jest jednym z najspokojniejszych zwierząt jakie w życiu widziałem. Zachowania tej małpy naprawdę przypominają ludzkie. Dzięki tamu łatwo jest sobie uświadomić jak niedaleko od innych człekokształtnych gatunków jesteśmy w naszej ewolucji.
Niestety nie zaobserwowałem tych małp w czasie parkowania samochodów na trawie, ataku na Lidla po Crocsy czy też oszczędzaniu na czymkolwiek się da. Więc w rzeczywistości małpa ta jest tak daleko od zachowań typowego Janusza jak tylko się da. Kilka przykładów takich memów możecie zobaczyć poniżej. A skąd w ogóle memy takie się wzięły? Ciężko powiedzieć, wygląda ta małpa trochę jak taki Janusz z wielkim brzuchem, czerwonym nosem i wąsem, który zna się na wszystkim. Tak się jednak już przyjęło i myślę że nosacz zostanie z nami na dłużej.
